Vertel eens meer over de MijnOverheids Adviseur? Hoe komt het dat dat nooit een succes is geworden? En wat had je met de kennis van nu anders gedaan?
 
Zoals ik vertelde zijn we rond 2004 met dit onderwerp begonnen. We deden toen de eerste onderzoeken naar personal data stores en personal data sharing. Ook maakten we toen de demo voor MijnOverheids Adviseur. De aanleiding voor dit onderzoek zat in de hoek van innovatie en digitalisering van overheidsdienstverlening. Hierbij was volstrekt logisch om data binnen en buiten de overheid te willen te delen. Persoonlijk datamanagement was dus een gevolg van de visie op diensteninnovatie. Hieruit is ook de visie voor Regie op Gegevens voortgekomen.  

Er is nog een mooie video van de demo die we toen ontwikkeld hebben. Het groene datadeelscherm zouden we tegenwoordig een wallet noemen. Toen deed je dat uiteraard op een computer. Er waren nog geen eens smartphones.  

Men keek destijds erg positief tegen deze ontwikkeling aan. We deden een hele reeks aan demo’s voor bewustwording bij ministeries en gemeenten. En de Manifestgroep was direct enthousiast over het concept van MijnOverheids Adviseur. Uiteindelijk is MijnOverheid succesvol geworden, maar de ambitie die we destijds hadden is nog steeds niet gerealiseerd. Dat komt onder meer door een gebrek aan samenwerking tussen overheidsorganisaties en het ontbreken van de durf om het publiek-privaat op te pakken. En wij hadden zelf te veel een onderzoeksmentaliteit. Als ik nu nog eens de kans zou krijgen, zou ik meer op de barricades gaan staan en het ondernemender aanvliegen. Bijvoorbeeld door zelf een Coalition of the Willing te beginnen en echt aan de slag te gaan. 

Kun je ons meer vertellen over het tot stand komen van MyData en hoe we daar vanuit InnoValor bij betrokken raakte? 

Het is allemaal begonnen met een Fins whitepaper. Een aantal mensen uit de Open Knowledge community stond hiervoor aan de basis. In 2016 leidde dit tot de eerste MyData conferentie waar gelijkgestemden samen kwamen om dit gedachtegoed verder te brengen. Vanuit InnoValor kwamen we via ons brede netwerk met MyData in aanraking. We zagen veel raakvlakken, er waren veel slimme mensen betrokken en de MyData principles stonden als een huis. MyData sloot ook goed aan op onderzoek dat we in Nederland deden, onder meer in ons Digital We programma met overheden en bedrijven als VGZ.  

Tijdens een workshop in Barcelona besefte ik pas echt hoe belangrijk deze community is. Daar werkten we aan het ‘mission model canvas’ voor MyData als organisatie. Daarna hebben we samen met een aantal anderen geholpen de NGO MyData op te zetten. Het was het juiste momenten in combinatie met de juiste mensen uit heel Europa. Daar zat deskundigheid, daadkracht en energie bij elkaar: Principes, onderzoek en ondernemendheid kwamen daar heel mooi bij elkaar. 

Bij InnoValor waren we ondertussen al verder in het verkennen van technische principes en architectuur om invulling te geven aan de MyData principes. We konden binnen de community daarmee een waardevolle bijdrage leveren aan het gedachtegoed van Personal Data Management. Onderzoek van ons vormde bijvoorbeeld de basis voor het MyData Operators whitepaper.  

Inmiddels bestaat MyData 10 jaar en zijn we vanuit InnoValor en haar voorlopers al ruim 20 jaar met het onderwerp bezig. Hoe kijk je terug op de afgelopen 10 jaar? 

InnoValor heeft een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het concept personal datamanagement. We waren betrokken bij de totstandkoming van het gedachtegoed rond regie op gegevens en werkten mee aan eerste demo’s die lieten zien hoe dit in de praktijk kon werken. Inmiddels is de focus verschoven naar onder andere ID-wallets.  

Bij MyData zagen we de beweging groeien en uitgenodigd worden in het publieke debat. Het doel om als organisatie aanspreekpunt te worden op beleid rondom persoonlijke data is toen ontstaan. Ik vond persoonlijk de totstandkoming van Understanding MyData Operators whitepaper erg waardevol. Het Operator whitepaper geeft een praktisch kader en technisch raamwerk om operators zoals wallets en datakluizen beter te begrijpen en te vergelijken. Dit heeft de fundering gelegd onder de hele discussie over personal data management. De MyData Operator Award was daarbij een laagdrempelige manier om organisaties en mensen enthousiast te maken. 

Nog één laatste vraag. Hoe ziet het landschap van persoonlijke data er over 5 jaar uit? 

Nog steeds niet zoals de visie die we in 2004 voor ogen hadden met MijnOverheids Adviseur. Máár de basis infrastructuur ligt er dan wel op Europees niveau. Het EUDI wallet gaat daar een belangrijke rol in spelen, denk ik. Iedereen begint het concept en het belang er van tegen die tijd wel te snappen, maar het ecosysteem voor gegevensdeling werkt nog niet volwaardig. Dat duurt gerust nog eens 10 jaar. Op basis van de Europese infrastructuur met wallets kunnen we gaan bouwen aan een publiek privaat ecosysteem waarin regie op gegevens echt mogelijk wordt.  

Dit jaar viert MyData haar 10-jarig bestaan. Ter ere daarvan blikken we in deze blogserie terug op de ontwikkelingen rondom digitale identiteit en regie op je eigen gegevens in de afgelopen 10 jaar. In deel twee van deze serie spreken we met Marlies Rikken, oud-InnoValor collega en tegenwoordig verantwoordelijk voor EduID bij SURF: een digitale identiteit die een leven lang leren faciliteert.